تحلیل و ارزیابی شاخص‌های مورفومتریک حوضه‌آبریز (مطالعه موردی: شهرستان گلوگاه)
کد مقاله : 1092-COCDG1418
نویسندگان:
هدیه حمیدی کرمانشاهی1، مهران مقصودی *2
1دانشگاه تهران،دانشکده جغرافیا
2دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، رئیس موسسه جغرافیا
چکیده مقاله:
حوضه آبخیز پهنه‌ای است که تمامی رواناب ناشی از بارش باران و ذوب برف در آن پهنه، توسط یک رودخانه دریافت می‌شود. شناخت خصوصیات فیزیکی حوضه آبخیز از اولین گام‌هایی است که در بررسی‌های مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی مانند فرسایش و رسوب، مطالعه سیلاب و توسعه منابع آب و دیگر مسائل حوضه ضرورت دارد. هدف از این مطالعه، بررسی و ارزیابی برخی شاخص‌های مورفومتری حوضه‌های آبخیز شهرستان گلوگاه و اطراف این شهرستان است که اخیراً در ژئومورفولوژی کمّی مورداستفاده قرار می‌گیرند. روش این تحقیق ازنظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی بوده و جهت بررسی حوضه‌های آبریز این شهرستان از شاخص‌های مورفومتریک بهره گرفته‌شده است. نقشه رده آبراهه حوضه های آبریز و طول و جهت آبراهه ها با استفاده از نرم افزار ARC GIS و افزونه Polar Plots استخراج شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بر اساس پارامترهای نسبت انشعاب (BR)، ضریب فرم (Ff)، ضریب گرد شدگی (Rc)، ضریب فشردگی (Cc) و برجستگی نسبی (R)، حوضه آبریز شماره 7 دارای فعالیت‌های زمین ساختی بیشتر و میزان فرسایش کمتری است. میزان ضریب گرد شدگی این حوضه به شکل دایره نزدیک‌تر بوده و احتمال وقوع سیلاب در آن بیشتر است. پارامترهای عدد ناهمواری (Rn) و شیب حوضه (Sb) نمایانگر آن است که حوضه‌های آبریز شماره سه و چهار مستعد برای فرسایش می‌باشند. همچنین نتایج پارامترهای تراکم زهکشی (Dd) و ضریب بافت (T) حوضه‌های آبریز این شهرستان حاکی از آن است که تمامی حوضه‌های موردبررسی دارای میزان بالایی از نفوذپذیری خاک و تراکم پوشش گیاهی بوده است.
کلیدواژه ها:
مورفومتریک، حوضه آبریز، گلوگاه
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است